Ertesi Gün Hapı Nasıl Kullanılır?
Ertesi gün hapı bir doğum kontrol yöntemi değildir, korunmasız cinsel ilişki sonrasında gebeliğiln oluşmasını önlemek amacıyla kullanılır. Geleneksel doğum kontrol yöntemlerinde yaşanabilecek aksiliklerin (doğum kontrol hapının unutulması, prezervatif çıkması, prezervatif yırtılması) gebeliğe yol açmaması için ertesi gün hapı acil çözüm olarak kullanılır. ( Doğum kontrol hapının unutulması durumunda öncelikle, doğum kontrol hapı ile birlikte kutuda var olan kullanma talimatına riayet edilmesi uygun olacaktır. )
Ertesi Gün Hapı Nedir?
Piyasada birbirinden farklı ertesi gün hapları bulunmaktadır. Bu hapların başarı oranları birbirine benzerdir ve ne kadar erken dönemde alınırsa başarı oranları o kadar yüksektir. Ertesi gün hapları düşük yapmak için kullanılan ilaçlar değillerdir. Genellikle gebeliğin en baştan oluşumun engelleme üzerine etki mekanizmalarına sahiptriler.Bugün piyasada bulunan bazı ertesi gün haplarının içinde bir progesteron hormonu türevi olan Levonorgestrel vardır. Bu hormonun yumurtlamayı, sperm göçünü, tüplerin hareket kabiliyetini ve rahim duvarı fonksiyonunu değiştirdiği varsayılır. Korunmasız cinsel ilişkiden 72 saat sonrasına kadar aç veya tok alınırPiyasada epey talep edilen diğer bir ertei gün hapı ise Ulipristal Acetate ( UPa ) içerir. Bu madde progesterone reseptörünü selektif olarak module eder. Bu sayede yumurtlamayı önleyerek veya geciktirerek etki gösterir, östrojen konsantrasyonunu azaltır. Yumurtlamadan hemen önce kullanıldığında yumurtlamayı 5-9 gün geciktirebilir. Yumurtlama sonrası dönemde kullanıldığında ise Rahim duvarl kalınlığını azaltarak gebeliğin Rahim duvarına tutunmasını engeller . UPA korunmasız cinsel ilişkiden 120 saat sonrasına kadar aç veya tok alınır; alımını takiben 3 saat içerisinde kusma gerçekleşirse doz tekrarı önerilir
Ertesi Gün Hapını Ne Zaman Almalıyım?
Ertesi gün hapının etkisini gösterebilmesi için cinsel birliktelikten sonraki 72 saat ( 3 gün ) içinde alınması gerekmektedir. Yine de piyasada bazı ertesi gün hapları ilişki sonrası 5. Güne ( 120 saat ) kadar alınabilirler. Aldığınız ertesi gün hapının içinde var olan kullanma talimatında bu süre belirtilir. Bu konudaki bilimsel çalışmalara göre, ertesi gün hapı korunmasız ilişki sonrası ne kadar erken dönemde alınırsa, gebeliği önlemede hapın başarısı o kadar yüksek olacaktır.
Ertesi Gün Hapı Ayda Kaç Kere Kullanılır?
Ertesi gün hapının ayda 1 defaden fazla kullanılması önerilmemektedir çünkü bu hap bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmamalıdır.
Ertesi Gün Hapının Yan Etkisi Var mıdır?
Ertesi gün haplarının bazı yan etkileri şu şekildedir:
- Bulantı
- Kusma
- Düzensiz vajinal kanama
- Baş ağrısı
- Karın ağrısı
- Adet sancısı,
- Yorgunluk,
- Baş dönmesi
- Adet gecikmesi
Ertesi Gün Hapı Kullandıktan Sonra Adet Ne Zaman Gelir?
Ertesi gün hapı sonrası ilk adet kanaması genellikle beklenenden 1 hafta önce ya da 1 hafta sonra meydana gelir Eğer gecikme 1 haftadan fazla olur ve kanama miktarı normalden az olursa mutlaka gebelik testi yapılmalıdır. Çünkü bugün piyasada var olan hiç bir ertesi gün hapı %100 koruma garanti etmez.
Ertesi Gün Hapı Sonrası Adet Düzensizliği
Ertesi gün hapı kullanımı sonrası düzensiz kanama ile sık karşılaşılır. Bu durum genellikle takip eden adet dönemi ile normale döner. Yapılan çalışmalarda ertesi gün hapı kullanımı sonrası görülen lekelenme tarzı ara kanamalar %37 ye varan oranda geniş bir aralıkta rapor edilmiştir.
Ertesi gün Hapına Alternatif Olarak Ne Kullanılabilir?
Korunmasız ilişki sonrasında gebeliği önlemek için hap dışında diğer bir başarılı yöntem ise bakırlı spiral uygulamasıdır. Hatta yayınlanan bir meta analize göre korunmasız ilişki sonrası istenmeye gebeliği önlemede en başarılı yöntem olduğu belirtilmiştir. İlişki sonrası 4-5 gün içinde Rahim içine yerleştirilen spiral gebeliği önlemede oldukça etkilidir.
